Slik jij al vitamine D?
Op de Nationale Gezondheidsbeurs is bekend gemaakt wat volgens het publiek het meest favoriete voedingssupplement van het jaar is. Stemmers konden aangeven wat de reden is voor het gebruik van voedingssupplementen. “ Werken aan algemene gezondheid” werd door 33% aangegeven en 20% streeft een “betere weerstand” na. Een groep van 11% neemt een supplement met “een specifiek doel”, zoals sterke botten, een betere stoelgang of een beter geheugen.
De top 5 van het Supplement van het Jaar 2019 verkiezing:
1 vitamine D (20%)
2 magnesium (17%)
3 multi-vitamine (11,5%)
4 visolie (11%)
5 probiotica (7%)
Wat is vitamine D nu eigenlijk?
Vitamine D staat de laatste jaren sterk in de belangstelling. De kennis over de rol van deze vitamine in het menselijk lichaam is erg toegenomen. Wetenschappers ontdekken steeds meer (chronische) aandoeningen die ontstaan of een relatie hebben door een tekort aan vitamine D.
Het in vet oplosbare vitamine D is essentieel voor onze gezondheid. Strikt genomen is vitamine D geen echte vitamine. Het is een soort pro-hormoon het kan immers tussen mei en oktober worden aangemaakt in de (onbedekte) huid onder invloed van UV-B (ultraviolet licht) uit zonlicht. Je dient dan wel iedere dag tussen 11 uur ‘s ochtends en 3 uur ‘s middags ten minste een kwartier tot een half uur buiten te zijn. De rest van het jaar is het zon licht niet krachtig genoeg om een adequate vitamine D aanmaak te garanderen. Vitamine D komt in twee vormen voor: plantaardig onder naam D2 en dierlijk D3. De dierlijke variant kan beter door het lichaam worden verwerkt.
Wat doet Vitamine D?
Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat een goede vitamine D-status bijdraagt aan de preventie van veelvoorkomende (chronische) ziekten, waaronder ziekten van het bewegingsapparaat, diabetes type 2, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, infectieziekten en kanker. Naast ziekten is vitamine D ook belangrijk voor;
- Sterke botten en tanden en verhoogt de opname van calcium (kalk) in botten en tanden;
- Is belangrijk voor sterke en soepele spieren en een goede balans;
- Bevordert een gezond en evenwichtig afweersysteem;
- Verhoogt de weerstand tegen infecties;
- Ondersteunt de stofwisseling van koolhydraten en vetten;
- Vermindert de vetopslag;
- Heeft een gunstige invloed op hart en bloedvaten;
- Helpt bij het behoud van een gezonde bloeddruk;
- Ondersteunt de barrièrefunctie van de darmwand;
- Is belangrijk voor de vruchtbaarheid;
- Staat in relatie tot vitamine A voor de ontwikkeling van het ongeboren kind;
- Is goed voor het zenuwstelsel, de hersenfunctie en de geestelijke veerkracht;
- Is positief voor stemming en welbevinden;
- Ondersteunt de conditie van het oog;
- Helpt bij het behoud van gezonde cellen en weefsels;
- Gaat verouderingsprocessen tegen.
Wat zijn oorzaken van tekort?
Belangrijke risicogroepen voor vitamine D-tekort zijn baby’s, kinderen, zwangere vrouwen en ouderen. Daarbij kunnen mensen met een donkere huidskleur en mensen die hun lichaam grotendeels bedekken, altijd zonnebrandmiddelen gebruiken of de meeste tijd binnenshuis doorbrengen, het hele jaar door een te lage lichaamseigen aanmaak van vitamine D hebben.
Kortom, een deel van het jaar of het hele jaar zijn we voor een goede vitamine D-voorziening afhankelijk van vitamine D uit voedingssupplementen. Het is namelijk vrijwel onmogelijk om voldoende vitamine D uit de voeding te halen, zelfs bij het gebruik van voedingsmiddelen die zijn verrijkt met vitamine D.
Naast zonlicht zijn er meerdere oorzaken van een vitamine D tekorten:
Nierproblemen: De omzetting van vitamine D in de nieren is sterk verminderd bij nierpatiënten. Ook chronische darmziekten, verstoring van de lever-, gal en vetstofwisseling en chronisch medicijngebruik kunnen zorgen voor een tekort.
Ouderdom: Oudere mensen die minder eten en niet of nauwelijks buiten komen hebben daarnaast ook te maken dat de aanmaak in de huid driemaal zo traag verloopt als bij jonge mensen.
Vegetarisme: Vitamine D komt vooral in dierlijke producten voor, vegetariërs lopen daardoor een verhoogde kans op een tekort.
Bij welke klachten kun je denken aan een verstoorde vitamine D huishouding?
Kinderen:
- Prikkelbaar en rusteloos
- Achterblijvende groei en ontwikkeling
- Verminderde weerstand, veel infecties
- Gewrichtspijn (knie), o-benen, vergroeiing wervelkolom
- Late wissel van melkgebit, slecht tandglazuur
Volwassenen:
- Botpijn, breuken
- Vermindert gehoor, oorsuizen
- Verminderde weerstand, veel infecties
- Spierzwakte, vooral in heup-, bekkengebied
In welke voedingsmiddelen zit Vitamine D?
Vooral vette vissoorten als paling, zalm, makreel, haring en bokking zijn rijk aan D. In mindere mate leveren vlees, volle melk producten en eieren vitamine D.
Hoeveel neem ik hier nu van in?
Aanbevolen word om het hele jaar door vitamine D te slikken waarbij de dosering in de winter hoger ligt dan in de zomer.
Een standaard dosering zoals deze regulier in Nederland word aangegeven is 10 mcg of 400 ie per dag. Orthomoleculair liggen deze eenheden hoger als 1000 – 3000 ie per dag.
In mijn praktijk meet ik graag eerst de bloedwaardes om de juiste dosering te kunnen voorschrijven. Teveel aan vitamine D is ook niet gezond daarom is het goed om daar een juiste middenweg in te kiezen.
Het is een vet oplosbare vitamine daarom is het aan te bevelen deze tijdens een (vette) maaltijd in te nemen.
Helaas redden we het niet alleen door vitamine D te slikken. Over het algemeen komen ook andere tekorten voor onder invloed van onze levensstijl en voedingsmiddelen die niet meer de hoeveelheid vitamines en mineralen bevatten als vroeger.